Terubuk Lingga tarikan Batang Lupar di kaca mata dunia

PESTA BENAK yang mempamerkan keunikan arus kuat di Batang Lupar diiktiraf antara lima acara paling popular dalam kalendar pelancongan Sarawak.

---

BATANG LUPAR pernah menggemparkan negara dengan kisah buaya legenda Bujang Senang. Bagaimanapun, selepas buaya berukuran 5.46 meter panjang dengan lilitan perut 2.12 meter itu didakwa mati ditembak pada 12 Mei 1992 di anak Sungai Batang Lingga di Batang Lupar, arus sungai yang tenang itu masih berkocak setiap kali tiba masanya.
Setiap bulan hari ketiga dan ke-18 kalendar Lunar Cina, tebing Batang Lupar menjadi tempat penduduk tempatan dan pelancong berhimpun untuk menyaksikan fenomena alam yang dikenali sebagai benak.
Fenomena alam yang mempamerkan keunikan arus kuat di Batang Lupar itu telah diangkat sebagai Pesta Benak. Hari ini, acara itu diiktiraf antara lima acara paling popular dalam kalendar pelancongan Sarawak.
Benak merupakan ombak sungai yang terhasil ketika air laut pasang dan menyebabkan pertembungan arus antara air laut dan sungai. Keadaan itu menyebabkan air sungai mengalir ke arah yang bertentangan iaitu ke bahagian hulu.
Dengan kelajuan 20 hingga 30 kilometer (km) sejam, benak yang bermula di lokasi pertamanya di Pulau Seduku, Batang Lupar itu boleh mencecah ketinggian sehingga enam meter.
Dari Pulau Seduku, benak akan berterusan sehingga 30km ke Engkelili iaitu kira-kira 70km dari Laut China Selatan.
Pengalaman menyaksikan benak pernah diabadikan oleh novelis Inggeris, Somerset Maugham dalam buku bertajuk, Borneo's Stories. Novel itu mengisahkan tragedi yang hampir meragut nyawa Maugham ketika perahu yang dinaikinya dirempuh benak pada tahun 1949.
Batang Lupar merupakan salah sebuah sungai di Sarawak. Batang dalam bahasa Iban bermakna sungai. Sungai Batang Lupar ini mengalir sejauh 200 km ke Teluk Datu di Laut China Selatan dari Bukit Kapuas.
Penggerak ekonomi
Batang Lupar merupakan sebuah kawasan Parlimen yang terletak kira-kira 170km ke timur Kuching.
Menceritakan lanjut mengenai Batang Lupar, seorang penduduk Pulau Suku, Lingga, Arip Abong, 38, memberitahu, Parlimen Batang Lupar terdiri daripada tiga kawasan Dewan Undangan Negeri (DUN).
Menurut Arip, tiga DUN itu ialah Sebuyau, Lingga dan Beting Maro.
Ia juga mempunyai tiga batang sungai utama iaitu Sungai Batang Sadong, Sungai Batang Saribas dan juga Sungai Batang Lupar.

IKAN terubuk Lingga dapat permintaan tinggi daripada pelancong luar negara.

Keluasan kawasan Batang Lupar adalah 2,024km persegi meliputi Kawasan Sebuyau seluas 582km persegi, Lingga (970 km persegi) dan Beting Maro (472km persegi).
“Penggerak utama ekonomi di kawasan Batang Lupar ialah sektor pertanian dan nelayan.
“Pendekatan yang agresif mampu meningkatkan pendapatan golongan nelayan, petani dan penternak di kawasan ini yang mempunyai keluasan melebihi negeri Perlis dan Melaka,” katanya kepada Kosmo!.
Arip memberitahu, salah satu projek kerajaan yang berjaya dilaksanakan di Batang Lupar ialah projek agropolitan Pulau Seduku.
Sejak sekurun lalu, penduduk di Pulau Seduku yang terletak dekat muara Batang Lupar hanya bergantung hidup dengan hasil laut dan sungai selain menjadi pekebun kecil untuk menampung kehidupan harian.
Menurut Arip, usaha kerajaan memindahkan penduduk di pulau itu ke tanah besar merupakan inisiatif terbaik untuk mengatasi masalah bekalan elektrik dan air bersih.
“Dengan bantuan kerajaan negeri bersama kerajaan pusat, hasrat penduduk Pulau Seduku untuk membina kehidupan baharu yang lebih selesa kini menjadi kenyataan. Ini kerana mereka akan berpindah ke Penempatan Baharu Rakyat (PBR) Seduku,” ujarnya.
Selain itu, Batang Lupar juga merupakan salah satu kawasan yang akan dijadikan sebagai jelapang padi baharu seperti yang diumumkan oleh Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak dalam pembentangan Bajet 2013.
Jelapang padi di Batang Lupar juga telah disenaraikan sebagai Projek Penggerak Ekonomi (EPP) 11 dan akan dilaksanakan secara berperingkat-peringkat mengikut Fasa 1 dan Fasa 2.
Terubuk tempatan
Fasa Satu akan merangkumi kawasan seperti Bijat, Stumbin dan Entulang yang berkeluasan 2,817 hektar membabitkan kira-kira 5,000 petani, manakala Fasa Dua pula melibatkan kawasan seperti Lingga dan Banting.
Arip memberitahu, kawasan Batang Lupar khususnya di Lingga cukup terkenal dengan spesies ikan terubuk tempatan.
“Ikan terubuk Lingga mendapat permintaan yang tinggi terutamanya daripada pelancong kerana rasanya yang enak sekali gus menjadi faktor penarik kehadiran pelancong ke Pekan Lingga.
“Terubuk tempatan di pekan Lingga mampu sehingga RM40 hingga RM60 bagi sekilogram atau lebih,” kata Arip sambil menambah Lingga bakal menjadi pengeluar ikan terubuk terbesar di negeri ini.
Sebuah Pusat Penyelidikan Ikan Terubuk yang pertama di Sarawak sedang dibina di Pekan Lingga. Pekan kecil Lingga yang terletak di pinggir Batang Lupar mempunyai keluasan 945km persegi dan terletak 50km dari Bandar Sri Aman.